هنگامی که صحبت از مواد شوییده می‌شود، اغلب افراد به این فکر می‌کنند که “مایع لباسشویی بهتره یا پودر؟” انتخاب مایع لباسشویی یا پودر بستگی به سلیقه و نوع پارچه دارد.
برخی از افراد، تفاوتی میان برندها قائل نمی‌شوند و تنها عملکرد محصول برایشان اهمیت دارد. عده‌ای دیگر از افراد، برند خاصی را مدنظر قرار می‌دهند و تبدیل به اولویتشان هنگام خرید می‌شود. برای این دسته از افراد اهمیت ندارد که مایع لباسشویی بهتر است یا پودر؛ زیرا به طور کامل به برندی که انتخاب کرده‌اند، اعتماد دارند.
مایع لباسشویی
یکی از پاک‌کننده‌های مناسب جهت تمیزکردن لباس‌ها، مایع لباسشویی است. از سال ۱۹۵۰ مایع لباسشویی در انواع مختلف به بازار عرضه شد و محبوبیت زیادی کسب کرد.
برایشستن لباس افرادی که پوست حساس دارند یا کودکان، بهتر است از مایع لباسشویی استفاده شود. یکی از مزیت‌های مایع لباسشویی این است که می‌توانید به راحتی لباس‌ها را تفکیک کنید و متناسب با رنگ آن‌ها، ازشوینده مناسب استفاده کنید تا کیفیت و زیبایی لباس‌ها حفظ شود.
انواع مایع لباسشویی
مایع لباسشویی مشکین‌شوی
این مایع لباسشویی همانطور که از اسمش پیداست، مناسب برای شستشو لباسهای تیره است؛ زیرا از بور شدن یا تغییر رنگ لباسهای تیره جلوگیری می‌کند و لباس‌ها تا مدت طولانی‌تری مشکی می‌مانند.
خاصیت ضدالکتریسیته این مایع از جذب گرد و غبار بر روی سطوح پارچه پیشگیری می‌کند. علاوه بر آن، با از بین بردن انواع لکه از روی لباس، باعث حفظ نرمی و لطافت پارچه می‌شود.
برای کسانی که به لباسهای تیره علاقمند هستند، لازم است که هنگام شستشو ردی از سفیدی بر روی البسه باقی نماند. به همین دلیل، مایع لباسشویی تیره‌شو بهترین گزینه برای انتخاب است.
مایع لباسشویی رنگین‌شوی
در فرآیند شستن لباسهای رنگی، باید از شوینده‌ای استفاده شود که مانع از انتقال رنگ لباس و حفظ کیفیت آن شود. مایع لباسشویی رنگین‌شوی به دلیل وجود آنزیم‌های منحصر به فرد باعث حفظ رنگ و زیبایی پارچه‌های رنگی می‌شود. در نتیجه لباسهای رنگی برای مدت طولانی‌تری زیبا و با طراوت خواهند ماند.
مایع لباسشویی سفیدشوی
بهترین انتخاب برای شستن پارچه‌ها و البسه سفید، استفاده از مایع لباسشویی سفیدشوی است که با مراقبت از الیاف پارچه باعث درخشندگی و نشاط لباس، پرده‌ها و … می‌شود. این شوینده از سفیدی بیش از حد پارچه‌ها در اثر شستشوی مکرر پیشگیری می‌کند.
ترکیبات شیمیایی استفاده شده در مایع لباسشویی
سورفاکتانت ها
سورفکتانت یکی از مهم‌ترین اجزا در فرمولاسیون شوینده‌ها است. این ماده به راحتی گرد و غبار را از روی سطوح پارچه جدا می‌کند. سورفکتانت‌های نانیونیک، بدون بار هستند که به از بین رفتن ذرات چربی کمک می‌کند. از سوی دیگر، سورفاکتانت‌های آنیونی باعث حذف ذرات خاک می‌شود.
بیلدر
برای عملکرد بهتر سورفاکتانت، نیاز به بلیدرها است و با از بین بردن یون‌های سخت، راه را برای فعالیت سورفاکتانت باز می‌کند. اغلب از ترکیبات پلیمرهای آکریلیک، سدیم سیترات و تترا سدیم در انواع مایع لباسشویی استفاده می‌شود.
عوامل ضد رسوب
برای پیشگیری از سفیدک زدن لباس‌ها باید از ماده ضد رسوب استفاده شود تا ذرات شوینده و آلودگی در محلول معلق بمانند. به همین دلیل از انواع مختلف پلیمرها در مایع لباسشویی استفاده می‌شود.
مهارکننده انتقال رنگ‌ها:
برای حفظ رنگ لباسهای رنگین یا تیره نیاز به مهار کننده انتقال رنگ در ترکیبات مایع لباسشویی است.
سفید کننده‌ها
در مایع لباسشویی از سفیدکننده‌ها با هدف حذف لکه‌های آلی استفاده می‌شود. آنتوسیانین، تانین‌ها، اسیدهای هومیک، کلروفیل و رنگدانه‌های کاروتینوئید از مشتقات گیاهی سفیدکننده‌ها هستند.
در مواد شوینده از فعال‌کننده‌های سفیدکننده، از جمله تترا استیل اتیلن دیامین (TAED ) نیز استفاده می‌شود که در اثر واکنش با پراکسید هیدروژن ترکیبی جدید به نام پر استیک اسید تولید می‌شود.
آنزیم‌ها
در سال ۱۹۱۳ آنزیم‌های مایع لباسشویی توسط اتودرم معرفی شد. در بخش دوم قرن حاضر، این مواد به عنوان ترکیبات اصلی در مواد شوینده مورد استفاده قرار گرفتند.
سایر ترکیبات
بسته به فرمولاسیون، از مواد افزودنی دیگر در ترکیبات مواد شوینده استفاده می‌شود. هدف از این ترکیبات، ایجاد تغییر در کف‌کنندگی، مهار خورندگی و پیشگیری از آسیب به ماشین لباسشویی است.
استفاده از انواع عطرها که شامل استرها، الکل‌های ترپن و آلدئیدهای معطر می‌شود، باعث تفاوت در محبوبیت مایع‌های شوینده می‌شود.
پودر لباسشویی
ماده پاک‌کننده لباس، نوعی شوینده شیمیایی است که برای تمیز کردن لباس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد شوینده به صورت پودر یا مایع تولید می‌شوند.
سوالی که ذهن اغلب خانم‌های خانه‌دار را به خود مشغول کرده است، این است که مایع لباسشویی بهتر است یا پودر؟ مایع و پودر لباسشویی به نسبت مساوی در بازار سهم دارند. اما حجم فروش پودر لباسشویی بیشتر از مایع لباسشویی است. پودرهای لباسشویی ضمن مقابله با لکه‌های سمج و قدیمی، به تمیزی بیشتر لباس‌ها کمک می‌کنند.
تولیدکنندگان مواد شوینده با در نظر گرفتن ویژگی و استاندارد‌ها، انواع پودر لباسشویی لباسهای رنگی، لباسهای کودک، لباسهای سفید و … را تولید می‌کنند.
ترکیبات شیمیایی استفاده شده در پودر لباسشویی
سورفاکتانت‌ها
این سازنده‌ها شامل دو قسمت زیر می‌شود:
- هیدروفوب : نامحلول در آب و آبگریز.
- هیدروفیل : محلول در آب و آبدوست.
این مواد را با نام‌های مواد فعال سطحی، دترجنت‌ها و یا اکتیو می‌شناسند. این ترکیبات با کاهش کشش‌های سطحی به مرطوب شدن سطوح لباس و پارچه کمک می‌کنند. از این طریق موجب معلق‌سازی چرک‌ها و آلودگی در محلول می‌شوند.
سورفاکتانت‌ها را می‌توان به چهاردسته عمده زیر تقسیم کرد:
- سورفاکتانت‌های آنیوتیک: که شامل صابون‌ها، فتی الکل سولفات‌ها، سولفونات‌ها و آلکیل بنزن می‌شود.
- سورفاکتانت‌های کاتیونیک: که اغلب به عنوان نرم‌کننده پارچه و عوامل آنتی‌استاتیک کاربرد دارد. از دی‌متیل استئاریل آمونیوم كلراید یک سورفاکتانت کاتیوتیک است که در ترکیبات مواد شوینده به کار می‌رود.
- سورفاكتانتهای نانیونیك: این سورفاکتانت‌ها دارای گروه قطبی می‌باشند و قادر به یونیزه شدن در محلول‌های آبی است.
- سورفاكتانتهای آمفوتریک: سورفاكتانتهای آمفوتریک شامل مولکول‌هایی است که قادر به تشکیل یون دوقطبی می‌شود و در pH پایین، عملکردی مشابه با كاتیونیک‌ها و در pH بالا مانند آنیونیک‌ها عمل می‌کنند.
بیلدرها
برای ارتقاء عملکرد سورفاکتانت‌ها از بیلدرها استفاده می‌شود. بیلدرها یون‌های سختی آب که شامل کلسیم و منیزیم می‌شود را غیر فعال کرده و مانع از واکنش آن‌ها با سورفاکتانت‌ها می‌شود.
بیلدرها باید قادر به جذب سورفاکتانت‌های نانیونیک باشند. در زیر چند مورد از مهم‌ترین بیلدرها جمع‌آوری شده است:
- سدیم‌تری‌پلی فسفات (STPP)
- فسفونات‌ها
سیلیکات‌ها
برای تهیه مواد شوینده با قلیایی بالا از سیلیکات سدیم استفاده می‌شود ک دارای خاصیت ضدخوردگی و عامل بافری است.
سدیم آلومیناسیلیکات‌ها
از این دسته از سازنده‌ها به عنوان جایگزینی برای سدیم‌تری پلی فسفات استفاده می‌شود. سدیم آلومیناسیلیکات یون‌های کلسیم را از محلول شستشو حذف می‌کنند.
سیستم‌های بلیچ
این سازنده‌ها می‌تواند باعث سفیدی و درخشانی پارچه‌ها شود و به از بین رفتن لکه‌ها کمک کند. دو نوع بلیچ اکسیژن‌دار و کلردار در محصولات پاک‌کننده لباس به کار می‌رود.
بلیچ‌ها به حذف لکه‌های ناشی از چای، شکلات، قهوه، آب‌میوه … کمک می‌کنند. بنابراین، بلیچ‌ها باعث بی‌رنگ شدن انواع لکه‌های لباس می‌شوند.
بلیچ‌های اکسیژن‌دار موجود در مواد شوینده شامل سدیم پربورات مونو هیدرات، سدیم پربورات تترا هیدرات و سدیم پركربنات می‌شود که در محیط‌های قلیایی موجب تولید هیدروژن پروكسید در محلول شستشو می‌شود.
آنزیم‌ها
آنزیم‌ها دارای ماهیت کاتالیکی هستند و این خصوصیت مولکول‌های پروتئینی را قادر به از بین بردن لكه‌های پروتئینی، چربی و نشاسته‌ای می‌کند.
از انواع آنزیم‌ها می‌توان به آنزیم پروتئاز، آنزیم لیپاز، آنزیم آمیلاز و آنزیم سلولاز اشاره کرد.
عوامل ضد نشست
ذرات چرک و آلوده جداشده از لباس‌ها قادر به نشستن مجدد بر روی لباس‌ها هستند. اما استفاده از ترکیباتی همچون سدیم كربوكسی متیل سلولزیا پلی آكریلاتها مانع از رسوب مجدد این ذرات بر روی سطوح لباس و پارچه می‌شوند.
ممانعت كننده‌های خوردگی
تولیدکنندگان پودر ماشین‌لباسشویی از این سازنده‌ها استفاده می‌کنند تا مانع از آسیب سطوح فلزی ماشین لباسشویی و اجزاء فلزی لباس شوند.
سدیم سیلیكات، یکی از این سازنده‌ها است.
پر كننده‌ها
برای حلالیت، ممانعت از کلوخه شدن، بهبود ظاهر مواد شوینده و بهبود خواص ریزش از پر کننده‌ها استفاده می‌شود. سولفات سدیم از رایج‌ترین پر کننده‌ها در بازار است.
هیدروتروپ‌ها
هیدروتروپ‌ها یا عوامل کمک‌کننده به فرمولاسیون به حلالیت مواد شوینده کمک می‌کند. سدیم تولوئن سولفونات، اتانول و پروپیلن گلیكول نوعی هیدروتروپ موجود در پودرلباسشویی است.
عوامل جلوگیری از انتقال رنگ
برخی از پلیمرها مانع از انتقال رنگ لباس‌ها به سایر البسه می‌شوند و از این طریق باعث حفظ ظاهر لباسهای رنگی می‌شوند.
مایع لباسشویی بهتر است یا پودر
یکی از شوینده‌های ملایم جهت تمیز کردن لباس‌ها، مایع لباسشویی است که قدرت پاک‌کنندگی کمتری در مقایسه با پودر لباسشویی در تمیزی لباس‌ها دارد.
جهت از بین بردن لکه از روی لباسهای ظریف و حساس، بهتر است از مایع لباسشویی استفاده کنید؛ زیرا قدرت پاک‌کنندگی بالای پودرها موجب آسیب دیدن الیاف لباسهای حساس می‌شود.
پوست کودکان و نوزادان بسیار حساس است و استفاده از مایع لباسشویی انتخاب مناسب‌تری است. هنگام استفاده از مایع لباسشویی دیگر دغدغه‌ای برای سفیدک زدن لباس‌ها نخواهید داشت؛ زیرا به راحتی در آب حل می‌شوند. برای شستن لباسهای چرک با لکه‌های قدیمی، بهتر است از پودر لباسشویی استفاده کنید.
پودرهای لباسشویی قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر شوینده‌های لباس دارند و به دلیل نوع بسته‌بندی، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.
ماندگاری پودرهای لباسشویی بیشتر از مایعات است و مصرف‌کنندگان می‌توانند این پودرها را به صورت عمده خریداری کنند.
بعضی از پودرهای لباسشویی، قابلیت حل‌شوندگی بالایی در آب ندارند و فقط قادر به حل شدن در آب‌گرم هستند.
برای پاسخ به سوال مایع لباسشویی بهتر است یا پودر، این نکته را در نظر داشته باشید که سولفات سدیم موجود در پودر باعث آسیب به فاضلاب‌ها می‌شود.
نتیجه‌گیری
به طور کلی، هر دو محصول دارای مزایا و معایب خاصی هستند. اما بالاخره مایع لباسشویی بهتره یا پودر؟ پاسخ این سوال بستگی به شرایط و عوامل متعددی دارد.
نوع لباس، دمای مناسب، نوع لکه، رنگ لباس، درجه سختی آب و…که برخی از عوامل تاثیرگذار در انتخاب شوینده هستند.
اینستاگرام بارثاوا